کالا :
تمام وسایلی که نیازهای اساسی را بطور مستقیم و یا غیر مستقیم برآورده کند کالا گویند
انواع کالاها:
کالاهای مجانی و اقتصادی :
کالاهای مجانی توسط فعالیتهای انسان تولید نمی شوند بلکه خداوند بطور رایگان در اختیار بشر قرار داده است مثل هوا و نور آفتاب
کالاهای اقتصادی کالاهایی است که در تولید آنها محدودیت وجود دارد. این کالاها به اندازه کافی در اختیار انسان نیست
کالا :
تمام وسایلی که نیازهای اساسی را بطور مستقیم و یا غیر مستقیم برآورده کند کالا گویند
انواع کالاها:
کالاهای مجانی و اقتصادی :
کالاهای مجانی توسط فعالیتهای انسان تولید نمی شوند بلکه خداوند بطور رایگان در اختیار بشر قرار داده است مثل هوا و نور آفتاب
کالاهای اقتصادی کالاهایی است که در تولید آنها محدودیت وجود دارد. این کالاها به اندازه کافی در اختیار انسان نیست
انواع کالاهای اقتصادی :
هرگونه کالایی که برای فرد یا جامعه تولید فایده و رفع نیاز کند و برای بدست آوردن آن در یک اقتصاد پولی پول و در یک اقتصاد غیر پولی کالا پرداخت شود کالای اقتصادی است که خود به چند دسته تقسیم می شود .
کالاهای مادی و غیر مادی (خدمات ): خدمات مشاوره ای – خدمات بانکی – خدمات بیمه
کالاهای مصرفی و کالاهای سرمایه ای(کالاهای تولیدی):
کالاهای مصرفی:
مستقیما مصرف و کالاهای سرمایه ای غیر مستقیم و در روند تولید بکار برده می شود .کالاهایی که برای رفع نیاز مندی ها یا خواسته های مصرفی افراد جامعه استفاده می شوند . در واقع کالاهایی که برای تولید کالایی دیگر به کار نمی روند کالاهای مصرفی نامیده می شوند .
کالاهای سرمایه ای :
کالاهایی هستند که معمولا عمر اقتصادی آنها بیش از یکسال است و برای تولید کالاها و خدمات جدید به کار میروند . در نتیجه کالاهایی که هدف استفاده از آنها ایجاد تولید اضافی باشد کالای سرمایه نامیده میشود .
کالاهای بادوام و کالاهای بی دوام :
کالاهای بادوام کالاهایی هستند که مدت نسبتا بسیار زیادی مورد مصرف قرار می گیرند و کالاهای بیدوام کالاهایی هستند طول مدت استفاده از آن کم است .
کالاها ی مکمل و کالاهای جانشین :
کالاهای مکمل کالاهایی است که بموازات یکدیگر مورد تقاضا واقع می شوند (اتومبیل و لاستیک)
کالاهای جانشین کالاهایی است که بتواند بجای یکدیگر جانشین شوند (کبریت و فندک )
کالاهای نهایی و کالاهای واسطه ای :
کالاهای نهایی :
کالاهایی که برای ارضاء خواسته ها مصرف می شوند و به امر تولید کالاهای دیگر اختصاص نمی یابند . وقتی یک کالای نهایی مصرف نشود و به صورت داده برای تولید کالای دیگر مورد استفاده واقع شود کالای واسطه ای خوانده میشود .
کالاهای واسطه ای :
کالاهایی که توسط تولید کننده برای استفاده در تولید سایر کالاها و خدمات تغییر شکل می یابد .
کالای صادراتی طبق مقررات صادرات و واردات سال 1381 قابل تقسیم به سه گروه ذیل می باشد که باید در هنگام صادرات کالا از طریق بازارچه های مری به آن توجه گردد .
الف : کالای مجاز
ب : کالای مشروط
ج : کالای ممنوع الصدور
الف : کالای مجاز
کالایی است که صدور آن بارعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز ندارد ومنظور از ضوابط واردی است که رعایت آن برای صادرات پاره ای از کالاها قانونا ضروری است مثل گواهی استاندارد .
ب : کالای مشروط
کالایی است که صدور آن با کسب مجوز امکلان پذیر است و در قسمت مندرجات ذیل یادداشت هر فصل در جدول ائین نامه اجرایی مقررات و صادرات و واردات نوشته شده است . که مشروط شدن کالاهایی برای صدور ممکن است بنا به یکی از دلایل ذل باشد .
1- کنترل میزان تولید
2- تامین نیازهای داخلی
3- جلوگیری از صدور کالا
4- و غیره
بنابراین با مراجعه صادر کننده و معرفی کالای موضوع صادرات وزارتخانه ذیربط با رعایت ضوابط تعیین شده ممکن است مجوز صدور صادر یا از صدو کالا جلوگیری نماید .
ج : کالای ممنوع الصدور
به کالایی اطلاق می گردد که صدور آن به موجب شرع مقدس اسلام به اعتبار خرید و فروش – یا مصرف و یا به موجب قانون ممنوع است که دولت می تواند بنا به مقتضیات و شرایط خاص زمانی با رعایت قوانین مبوطه صدور بعضی از کالاها را ممنوع نماید .
لذا فهرست کالاهای ممنوع الصدور به شرح ذیل است که در مورد بازارچه های مرزی نیز مصداق دارد .
1- اشیاء عتیقه و هنری از کشور
2- صدور آهن قراضه به هر شکل
3- دم قچی و ضایعات استیل غیر از نوع فر گرومیک
4- صدور هیزم و زغال چوب
5- صدور چوب گردو
6- صدور انواع قالی و قالیچه (با الیاف مصنوعی و یا مخلوطی از آن)
7- انواع فرش های بافته شده (با نخ های رنگ شده زیر استاندارد)
منبع : http://www.kd-bordermarket.gov.ir/Default.aspx?TabID=67
* انواع کالا از لحاظ شرایط ورود
o 1- کالاهای مجاز
o 2- کالاهای مشروط
o 3- کالاهای ممنوع الورود
* واردات در بازارچه های مرزی
* تشریفات ترخیص
انواع کالا از لحاظ شرایط ورود
قانون مقررات صادرات و واردات کالای وارداتی را از لحاظ شرایط ورود به سه دسته ذیل تقسیم بندی کرده است :
1- کالاهای مجاز
2- کالاهای مشروط
3- کاللاهای ممنوع الورود
1- کالاهای مجاز
عبارت از کالایی است که ورود آنها نیاز به انجام شرط نباسد . به عبارت دیگر به کالایی اطلاق می گردد که ممکن است بدون قید و شرظ گمرک نسبت به ترخیص آن اقدام نمود . شورای همکاری گمرک کالای مجاز را کالای بدون قید و شرط گمرکی می داند .
2- کالاهای مشروط
این کالا به کالایی گفته می شود که ورود آنها نیاز به انجام شرط است و ورود ان مشروط می باشد ، که در ستون جدول مقررات صادرات و واردات سالانه یا در مندرجات ذیل یادداشت های فصل تعرفه پیش بینی می گردد .
3- کالاهای ممنوع الورود
کالاهایی است که در ورود آنها به موجب قوانین خاص و تصویب مجلس شورای اسلامی و یا در چارچوب قانون رع مقدس اسلام منع گردیده باشد . بنابراین هر کالایی که ورودش لطمه ای به مصالح عمومی وارد می سازد یا مخرب فرهنگ و اخلاق و در تضاد با سلامت جامعه و یا مسائل ملی و بالاخره مغایر مذهب رسمی باشد ممنوع خواهد شد .
واردات در بازارچه های مرزی
واردات در بازارچه های مرزی به صورت قطعی است و مشمول تشریفات قطعی گمرک می گردد و حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض نیز در صورت تعلق قابل وصول است . ورود و ترخیص کالا در بازارچه مرزی صرفا با ارائه سایر مدارک از قبیل پروفرما و بارنامه حمل نمی باشد .کلیه کالاهای مجاز در بازارچه های مرزی قابل داد و ستد می باشند و ورود هر نوع کالا از طریق بازارچه های مرزی موکول به صدور کالا بوده و در هر سال ارزش کالاهای قابل ورود هر بازارچه تا سقف تعیین شده توسط وزارت بازرگانی امکان پذیر است وکلیه اشخاص حقیقی ساکندر مناطق مرزی و اشخاص حقوقی که در مناطق مرزی فعالیت می نمایند مجاز به فعالیت در بازارچه های مرزی هستند . فهرست کالاهای قابل داد و ستد در بازارچه ومیزان ارزش آن را وزارت بازرگانی با توجه به نیازمندی های استان های مری و تفاهم به عمل آمده با کشورهای مقابل ومقررات صادرات و واردات کشور تهیه و اعلام می نماید .
وارد کننده های بازارچه های مرزی اشخاصی حقیقی می باشند که نسبت به ورود کالاهای مصرفی در نقاط مرزی کشور اقدام می نماید ، که در بسیاری از موارد مقررات تجارت کشور خود و کشور مقابل هیچ گونه اطلاعاتی ندارند . لذا لازم است که مسئولین وارد کنندگان را نسبت به مقررات قانون تجارت کشور و قوانین و مقررات کورهای همجوار بازارچه های مرزی مطلبع نمایند و آنها را در جهت صحیح و قانونی هدایت نمایند .
جهت واردات کالا داشتن کارت بازرگانی الزامی است ، ولی شرکت های تعاونی مرزنشینان ، ملوانان ایرانی اغل در شناورهایی که بین سواحل ایران و سایر کشورها در تردد هستند وپیله وران برای ورود کالاهای قابل ورود مورد نیاز استان خود و استان های همجوار در صورت داشتن کارنامه شغل از وزارت کار و امور اجتماعی معاف هستند .
واردات قطعی بازارچه ها برای مصرف نقاط مرزی یا فروش در بازارچه سفارش شده و به کور از طریق بازارچه ها وارد می گردد و با انجام تشریفات قطعی گمرکی قابل ترخیص است . همانطوری که می دانیم واردات در بازارچه های مرزی موکول به صدور کالا بوده و در مقابل صادرات کالا قابل انجام است وصادر کنندگان مجاز خواهند بود در مقابل صادرات ، کالای خود در بازارچه های مرزی کالاهای قابل ورود را که از طرف وزارت بازرگانی جهت واردات در بازارچه ها فهرست گردیده است اقدام به ورود نمایند . البته صادر کنندگان و غرفه داران قادرند از محل صادرات سایر غرفه داران اقدام به ورود کالاهای اعلام شده بنمایند .
چنانچه صادر کنندگان بازارچه های مشترک مرزی بخواهند از بازارچه دیگری اقدام به ورود کالا بنمایند ع لازم است که ابتدا اظهارنامه گمرکی را به گمرک بازارچه ای که صادرات را انجام داده تسلیم و پس از تشریفات ، تطبیق اسناد و کالا از نظر منظور نمودن سقف ارزش صادرات انجام شده بررسی و اقلام قابل ورود از طریق بازارچه های استان مربوطه اظهارنامه را جهت انجام سایر تشریفات گمرکی و صدور پروانه ترخیص قطعی طی نامه ای به گمرک مرز ورود کالا حسب مورد اعلام نماید ، و گمرک ترخیص کننده کالا پس از وصول اظهارنامه نسبت به انجام تشریفات ترخیص کالا با رعایت مقررات اقدام و در پایان مراتب را از نظر ارزش کالای ترخیص شده جهت تفریق از تعهدات صادراتی مهلت منقضی نشده غرفه دار مربوطه به گمرک بازارچهذیربط اعلام دارند .
بدیهی است که رعایت مفاد ماده 22 اصلاح آئین نامه اجرایی قانون صادرات و واردات و بندهای چندگانه و تبصره های 1-2-3 آن الزامی بوده و رعایت سقف صادرات و واردات سالانه آنها و انطباق صادرات و واردات از نظر ارزشی الزامی است البته ورود و ترخیص کالا صرفا به نام غرفه دار بازارچه که دارای کارت غرفه داری از فرمانداری محل می باشد امکان پذیر است .
آنچه مهم است این است که واردات قبل از صادرات از طریق بازارچه های مرزی امکان پذیر و مجاز نمی باشند و مهلت تسویه تعهدات صادراتی در بازارچه های مرز 8 ماه پس از تاریخ صدور کالا می باشد و تا مدت 6 ماه نیز با اخذ و واریز جریمه قابل تمدید است و چنانچه در فاصله مذکور تعهدات صادراتی تسویه نگردد ع گمرک مراتب را پیگیری می نماید و با توجه به اینکه سایر مقررات مربوطه در صفحات گذشته بیان شده است از بیان مجدد آن موارد خودداری می گردد .
تشریفات ترخیص
برای ترخیص کالا از بازارچه مرزی اشخاص حقیقی یا حقوقی مراحل ذیل را پشت سر می گذارند ، که ممکن است مراحل گردش کاری در بعضی از بازارچه ها نسبت به یکدیگر فرق کند . هر گاه مدیریت بازارچه مشترک مرزی مجوز ترخیص را صادر نماید گمرک می تواند نسبت به ترخیص کالای وارد کننده اقدام نماید و صاحب کالا می تواند شخصا و یا از طریق وکیل یا نماینده قانونی خود اقدام به ترخیص کالای خویش نماید .
* 1- تنظیم اظهارنامه
* 2- احراز هویت
* 3- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و هزینه های گمرکی به بانک
* 4- ارائه فیش واریزی به دفتر ژورنال گمرک
* 5- دایره صدور پروانه جهت صدور پروانه سبز گمرکی
* 6- دفتر کوتاژ جهت ثبت اظهارنامه
* 7- تعیین ارزیاب / ارزیابی کالا در انبار (در صورت نیاز ارسال نمونه به آزمایشگاه)
* 8- ارزش
* 9- ارزیاب ، کارشناس و مسئول سرویس ارزیابی جهت امضاء و مهر
* 10- دفتر کل انبار
* 11- درب خروج و خارج نمودن کالا از گمرک
نمودار گردش کار در بعضی از بازارچه های مرزی به صورت ذیل است که ممکن است از یک بازارچه به بازارچه دیگر از جهت تشریفات گمرکی دارای تفاوت های جزیی باد که دارای اهمیت چندانی نیست .
آنچه که حائز اهمیت است این است که جهت ترخیص کالا قوانین و مقررات رعایت گردد و واردکنندگان بتوانند در سریع ترین زمان ممکن اقدام به ترخیص کالا از بازارچه مرزی نمایند .
* 1- تحویل مانیفست
* 2- بازدید اجمالی
* 3- تخلیه در انبار
* 4- صدور قبض انبار
* 5- اگر خارج از مانیفست بود کالا ضبط می گردد
* 6- اگر خارج از سهمیه بود مرجوع می گردد
* 7- تنظیم اظهارنامه
* 8- کنترل اظهارنامه
* 9- پرداخت عوارض
* 10- دفتر کوتاژ
* 11- ارزیابی
* 12- خارج کردن از دفتر انبار
* 13- صدور پروانه
* 14- تحویل جنس مطابق پروانه به صاحب کالا
منبع : http://www.kd-bordermarket.gov.ir/Default.aspx?TabID=74
